Help ik kan niet tegen kritiek! Wat nu?

Ik droom ervan om voor een grote zaal te staan, met misschien wel 1000 mensen. Ik lees mijn verhalen en gedichten voor en zeg: ooit had ik faalangst. Ooit kon ik niet tegen kritiek. Voorlopig zal dit wel een droom blijven. Het spreken voor zo een grote groep mensen is eerder een nachtmerrie. Want ik kan niet tegen kritiek. Ik ga de verdediging in, ik ga huilen, ik word depressief. Ik wil niet zo heftig reageren op kritiek maar het gebeurt toch. Heb jij dat ook?

Kritiek kan heftige emotionele reacties veroorzaken. Het voelt alsof je keihard wordt afgewezen en openlijk niet genoeg bevonden. Dat hakt er heel hard in. De heftigheid waarmee kritiek kan aankomen, heeft vaak te maken met je gevoel van eigenwaarde. Wie weinig zelfvertrouwen heeft, ziet door kritiek zijn of haar negatieve zelfbeeld bevestigd en kan vaak veel moeilijker met kritiek omgaan. Bedenk dat niet de ander, maar jij zelf je grootste tegenstander bent. Het gevoel mag er zeker zijn als je kritiek of feedback krijgt, maar het moet niet alles overheersend zijn. Hoe pak je dat nu aan? Hoe pak ik dat aan?

Zelfvertrouwen opbouwen

De sleutel is dus: zelfvertrouwen opbouwen. Het omgaan met kritiek wordt gemakkelijker als je leert deze niet persoonlijk te nemen. Bedenk dat de kritiekgever jou niet afwijst als persoon, maar hoogstens je gedrag ter discussie wil stellen. Natuurlijk vóélt het voor jou wel als een persoonlijke afwijzing, maar realiseer je dat ieder mens nu eenmaal blinde vlekken heeft en dat we anderen hard nodig hebben om hier zicht op te krijgen. Dan kun je kritiek (feedback) zien als middel om jezelf te verbeteren en te ontwikkelen. En ja, ik weet hoe moeilijk het is als iemand kritiek heeft op iets dat jij doet met hart en ziel en daar dan anders over denkt.

Goed reageren

Het is belangrijk dat je goed reageert op kritiek. Als je woedend wordt, als je jezelf te fel gaat verdedigen, als je wegloopt of dichtklapt, stop je weliswaar de kritiek, maar ook de communicatie. Zo ontneem je jezelf de kans op meer zelfkennis en verdere persoonlijke ontwikkeling. Ga dus nooit in de verdediging. Luister goed naar wat iemand zegt, vraag wat diegene precies bedoelt en wees eerlijk naar jezelf. Herken je wat de ander zegt? Hoor je het vaker? Dan kun je inzien wat het effect van jou op anderen kan zijn, en kun je er iets aan veranderen.

Bedank

Bedank voor de feedback, zeg dat je goed hebt geluisterd en dat je er iets mee gaat doen. Deze volwassen reactie zal bij de kritiekgever respect afdwingen, en zo zul je jezelf ook meer leren respecteren. Vraag ook om hulp als iemand je feedback geeft. zeg bijvoorbeeld:” Dank je en hoe zou jij het aanpakken?” of “dank je, wat voor een tips heb je daarvoor”

Opbouwend

Natuurlijk ga ik er wel van uit dat de feedback die je hebt gekregen opbouwend is, dus alleen is bedoeld om je te helpen. Maar kritiek kan natuurlijk ook misplaatst en destructief zijn. Ga goed bij jezelf na of de kritiek inderdaad over jou gaat of eigenlijk meer over de kritiekgever. Want ook feedback geven is een kunst. Of de kritiekgever op een zuivere, eerlijke manier zijn mening geeft, speelt hierbij een grote rol. Als je het gevoel hebt dat de kritiek niets met jou te maken heeft, trek je er dan niets van aan. Probeer het van je af te laten glijden. Sommige mensen zijn gewoon giftig.
En van deze 7 vormen van feedback hoef je je niets aan te trekken.

Geen feedback

Soms krijg je geen feedback terwijl je dat graag zou willen. Waarom reageert  iemand niet op wat ik zeg, of waarom reageert er gewoon helemaal niemand vraag ik me wel eens af. Dat ik geen feedback krijgen ook zie als een vorm van afwijzing, geeft aan dat ik altijd bang ben niet de moeite waard te zijn. Geen feedback betekent in mijn gevoel dat ik niet de moeite waard om op te reageren. Het is inderdaad ook nooit goed!  Ook hier speelt een laag zelfbeeld een rol  Trek in dit geval geen voorbarige conclusies. Denk niet voor een ander: je kunt nooit weten waarom iemand niet op een actie van jou reageert. Daar kunnen zoveel redenen voor zijn die helemaal niets met jou te maken hebben.  Vraag er dus gewoon om, vraag of iemand feedback wil geven. Vraag waarom iemand het niet geeft. Vul nooit in voor een ander, want misschien durft die ander geen feedback te geven.

leren

Toch ben ik ervan overtuigd dat je het kunt leren omgaan met feedback en kritiek als het maar in de juiste omgeving gebeurt. Vraag het eens aan je ouders, familie, zussen, beste vrienden, vraag het aan mensen bij wie je je veilig voelt. Ga in kleine stapjes. Op je werk last van niet tegen kritiek kunnen vraag eens een vertrouwenspersoon of je dierbaarste collega om naar jouw werk te kijken. Ga steeds iets verder uit je comfort zone en voor je het weet ben je helemaal vertrouwt met het ontvangen van feedback.
Lees ook deze tips.

vraag!
Om maar gelijk het goede voorbeeld te geven. Wat vond je hiervan? Heb je hier iets aan? Heb je nog tips voor mij?